Ποίηση χαραγμένη στην πέτρα
Το βιβλίο αυτό είναι προϊόν μακροχρόνιας έρευνας στην ορεινή Νάξο. Με αφετηρία το ναξιώτικο σμυρίγλι (σμύριδα), εξετάζονται θέματα που αφορούν τις τοπικές κοινωνίες, το αυτοσχέδιο, λαϊκό τραγούδι και την ποίηση.
Το ενδιαφέρον της έρευνας επικεντρώνεται στην περίπτωση τ' Απεράθου. Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα ιστορικά χαρακτηριστικά της τοπικής κοινωνίας, τις παραγωγικές σχέσεις και την κοινωνική συγκρότηση και εξέλιξη.
Η αναφορά που επιχειρείται στο σμυρίγλι, περιλαμβάνει μια σύντομη αναδρομή στα σημαντικότερα γεγονότα της ιστορίας του. Καταγράφονται, με αφετηρία τις μαρτυρίες και τα προσωπικά βιώματα των σμυριδεργατών, οι δραστηριότητες και οι εργασίες στην εξόρυξη και τη μεταφορά του "ορυκτού". Παράλληλα αποτυπώνονται ανάγλυφα οι κοινωνικές σχέσεις (εργασιακές, πολιτικές και πελατειακές) που αναπτύχθηκαν στις τοπικές κοινωνίες στη βάση της κρατικής εκμετάλλευσης του σμυριγλιού.
Το μεγαλύτερο τμήμα του βιβλίου αφορά το απεραθίτικο, αυτοσχέδιο, διαλογικό τραγούδι και τη ναξιώτικη ποίηση που αναφέρεται στο σμυρίγλι και τους σμυριδεργάτες. Το τραγούδι προσεγγίζεται ως πολιτισμική πρακτική η οποία συνδέεται με τις εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής και την καθημερινή επικοινωνία. Αναδεικνύονται οι πρακτικές του τραγουδιού, το κοινωνικό και το συμβολικό του περιεχόμενο. Επίσης, αναδύονται οι προθέσεις των δημιουργών καθώς και οι τρόποι που επινόησαν για να νοηματοδοτήσουν τα τραγούδια και τις πράξεις τους...
Νικολαΐδου, Σοφία
Η Σοφία Νικολαΐδου σπούδασε κλασική φιλολογία (προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές) και αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας (διδακτορική διατριβή). Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, μελέτες και μεταφράσεις. Το μυθιστόρημά της "Χορεύουν οι ελέφαντες" (Μεταίχμιο, 2012) μεταφράστηκε στα αγγλικά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Melville House. Το μυθιστόρημά της "Απόψε δεν έχουμε φίλους" (Μεταίχμιο, 2010) μεταφράστηκε στα εβραϊκά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Kester Books, για το βιβλίο αυτό τιμήθηκε με το Athens Prize for Literature 2010. Το βιβλίο της "Καλά και σήμερα" (Μεταίχμιο, 2015) τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το έργο προάγει τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα.
Από το 1992 ως το 2018 εργάστηκε ως φιλόλογος σε σχολείο. Από το 2002 διδάσκει Δημιουργική Γραφή σε μεταπτυχιακά προγράμματα (στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας) και σεμινάρια (στο Εργαστήρι Βιβλίου του ΕΚΕΒΙ, σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς). Έχει γράψει θεατρικά έργα, σενάρια για τον κινηματογράφο.
Από το 2019 διδάσκει Δημιουργική Γραφή στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
