Η γλώσσα στην ποίηση του Έκτορα Κακναβάτου
Η ποιητική γλώσσα αποτελεί ένα πεδίο μελέτης σημαντικό και ενδιαφέρον τόσο για την αισθητική της λειτουργία όσο και για τις δυνατότητές της. Η συγγραφέας μελέτησε τη γλώσσα και τις λειτουργίες της, το "τι", το "πώς" και το "γιατί" στην ποίηση του Ε. Κακναβάτου, υπερρεαλιστή ποιητή, και συγκρότησε μια "Ποιητική Γραμματική".
Στην αρχή παρουσιάζει το σουρεαλιστικό κίνημα στη Γαλλία, την Ευρώπη και αλλού, τον ελληνικό υπερρεαλισμό, τα εργοβιογραφικά στοιχεία του ποιητή, με συνοπτική παρουσίαση της υπερρεαλιστικής ποίησης και γραφής του. Μέσα απ' αυτή την υφολογική μελέτη αποκαλύπτεται ότι η ποίηση είναι το μέγιστο άθλημα της γλώσσας.
Ακολουθεί το γλωσσολογικό μέρος, όπου η συγγραφέας καταγράφει και ερμηνεύει τα ευρήματά της σε τρεις κατευθύνσεις: στο γλωσσικό περιβάλλον και τη σημασία, στον ήχο και στον εσωτερικό ρυθμό, στο ύφος και το αισθητικό αποτέλεσμα. Αντικείμενο μελέτης έγινε η "Ορθογραφία" (νόρμα, απόκλιση, γραφολογία, στίξη, τονισμός κ.ά.), η "Φωνητική" και η "Φωνολογία" (πάθη φωνηέντων και συμφώνων, συμφωνικά συμπλέγματα, γλωσσικά δάνεια κ.ά.) και η "Μορφολογία" (όλα τα λεγόμενα μέρη του λόγου, οι μορφές της γλώσσας, τα επίπεδα λόγου κ.ά.). Ακολούθησε η "Σύνταξη" (συντακτικές δομές, λαϊκή και λόγια σύνταξη) και το "Λεξιλόγιο" (επιστημονική και άλλη ορολογία, ονοματολογία, χρωματολογία, νεολογισμοί, δάνειες λέξεις, ποικιλίες-πολυτυπίες, παραγωγή, σύνθεση, λέξεις-άπαξ, λέξεις-λήμματα κ.ά.). Στο κεφάλαιο της "Σημειολογίας", η συγγραφέας μελετά τον ρόλο του οπτικού/γραφηματικού στοιχείου, τη στίξη, τα διακειμενικά και παρακειμενικά στοιχεία και προβαίνει σε αναλύσεις ποιημάτων. Αποκαλύπτεται ότι η ποιητική γλώσσα έχει τη δική της "ιστορία" και εκφράζει την ιστορία των ανθρώπων, πέρα από την ατομικότητα και τη συμβατικότητα του χρόνου, ως αισθητική λειτουργία. Αντικείμενο μελέτης αποτέλεσε και η χωροθέτηση των στίχων, καθώς η αρμονία της εξωτερικής κατασκευής έχει άμεση σχέση με την ποιότητα της εσωτερικής οργάνωσης ως διαπλοκή ποσοτική και ποιοτική. Στο κεφάλαιο της "Υφολογίας", απασχόλησε τη συγγραφέα η λεξιλογική επιλογή, η ποικιλία, η απόκλιση, οι απρόσμενοι λεξιλογικοί συνδυασμοί, η στίξη, οι υπερρεαλιστικές εικόνες, η λειτουργία του χρόνου κ.ά. Και στη συνέχεια καταδεικνύει με αναλύσεις ποιημάτων ότι το ύφος δε συγκροτείται μόνο από τις επιλογές των γλωσσικών στοιχείων, αλλά και από τις τεχνικές οργάνωσης και από το αισθητικό αποτέλεσμα που δημιουργείται. Τέλος, η συγγραφέας μελέτησε μέσα από στατιστικά δεδομένα την "εξελικτική πορεία της γλώσσας αυτής της ποίησης και το χαρακτηρισμό της" με βάση την κατανομή του ουσιαστικού, του επιθέτου, του ρήματος, του επιρρήματος και της αντωνυμίας και αναδείχθηκε ότι, ενώ κύριοι φορείς νοήματος και σύνταξης είναι "το ουσιαστικό και το ρήμα", όπως στη λαϊκή και παραδοσιακή ποίηση, η διαφοροποίηση εντοπίζεται στη λειτουργία τους. Έτσι, συνάγεται ότι αυτή η ποιητική γλώσσα είναι μεγάλης εμβέλειας, και επιβεβαιώνεται αυτό που συχνά λέει ο ποιητής ως μανιφέστο: "Η Γλώσσα είναι Ελευθερία, η Γλώσσα είναι τα πάντα".
| Τίτλος βιβλίου: | Η γλώσσα στην ποίηση του Έκτορα Κακναβάτου |
|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | Η γραμματική, οι λειτουργίες της ποιητικής γλώσσας και κειμενογλωσσολογική ανάλυση μερικών ποιημάτων |
|---|
| Εκδότης: | Τυπωθήτω |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Αργυροπούλου Χριστίνα Ι. (Συγγραφέας)
|
|---|
| ISBN: | 9789604020645 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Μάρτιος 2003 | Διαστάσεις: | 24x17 |
|---|
| Κατηγορίες: | Λογοτεχνία > Ελληνική Λογοτεχνία > Ποίηση |
|---|
Μωραΐτου, Πηνελόπη
Η Πηνελόπη Μωραΐτου γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία στο MSU-USA. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της Master of Arts στην Αμερικάνικη Λογοτεχνία MSU-USA. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών στον τομέα της Αμερικάνικης Λογοτεχνίας και από το 2004 Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο MSU-USA στην Παιδική Λογοτεχνία και τα Γυναικεία Στερεότυπα. Είναι γενική διευθύντρια του Ερευνητικού Ιδρύματος Πολιτισμού και Εκπαίδευσης (Ε.Ι.Π.Ε.). Έχει διδάξει στα ΠΕΚ, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο πρόγραμμα Επαγγελματικής και Ακαδημαϊκής Αναβάθμισης Εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπαίδευσης. Έχει λάβει μέρος σε Διεθνή και Πανελλήνια Συνέδρια. Ως Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων έχει οργανώσει Ημερίδες και Σεμινάρια για την Α/θμια Εκπαίδευση Πειραιά. Έχει συνεργαστεί με φορείς όπως το ΚΠΕ Δραπετσώνας, το ΚΠΕ Αργυρούπολης, ο Δήμος Κερατσινίου, το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης και το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο. Οργάνωσε το διαγωνισμό παραμυθιού για το Δήμο Κερατσινίου. Είναι μέλος της Ομάδας εργασίας για τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση του ΙΠΕΜ-ΔΟΕ, και της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Επιμελήθηκε την έκδοση του περιοδικού των καινοτόμων δράσεων της Α/θμιας Εκπαίδευσης Πειραιά για το 2004 και από τις εκδόσεις "Κιβωτός" κυκλοφορούν δύο παραμύθια της οικολογικού περιεχομένου.
