Ηλέκτρα
Μετά τη μετάφραση της σοφόκλειας Ηλέκτρας, ασυναίσθητα σχεδόν, οδηγήθηκα στη μετάφραση της ομώνυμης ευριπίδειας -και πιθανόν το επόμενο βήμα να είναι η μετάφραση των ομοθέματων Χοηφόρων του Αισχύλου.
Ως προς τον συνολικό επί του θέματος της μετάφρασης των τραγικών κειμένων προβληματισμό μου δεν έχω να προσθέσω κάτι σε όσα είχα γράψει στα «Μικρά Προλεγόμενα» της μετάφρασης της Ηλέκτρας του Σοφοκλή (Σμίλη 2022). Θα ήθελα μόνο -με αφορμή το ότι ο μύθος της ευριπίδειας Ηλέκτρας αποτέλεσε τον θεματικό πυρήνα και της ομώνυμης Ηλέκτρας του Σοφοκλή αλλά και των Χοηφόρων του Αισχύλου- να επισημάνω ότι μπορεί το σημερινό κοινό να το ξενίζει αυτή η έλλειψη «πρωτοτυπίας» από την άλλη όμως να υπενθυμίσω ότι η έννοια της πρωτοτυπίας κατά τους κλασικούς χρόνους είναι παντελώς ασύμβατη με τη δική μας· και ότι –αντίθετα μ’ αυτή την αντίδραση του κοινού- για τον μεταφραστή είναι χαρά να ανακαλύπτει κάτω από την απατηλή ομοιότητα της επιφάνειας πως η προσωπική σφραγίδα των μεγάλων ποιητών τους διαφοροποιεί ριζικά ένα «στόρι» τυπικά όμοιο.
Ως προς τις διαφορές μεταξύ των τριών ομοθέματων τραγωδιών έχουν γραφεί τόσα από πολύ σημαντικούς μελετητές που εγώ δεν έχω να προσθέσω τίποτα νέο παρά μόνο να πω ότι μεταφράζοντας τις δύο Ηλέκτρες «βίωσα» κι εγώ στίχο με στίχο τις μεγάλες διαφορές, που επιφέρει ο διαφορετικός χειρισμός του θέματος από τους ιδιοφυείς δημιουργούς τους – διαφορές τις οποίες ως τότε απλώς τις «διάβαζα». Και το κέρδος μου μεγάλωνε, όταν έβαζα στο κάδρο και τις Χοηφόρους του Αισχύλου, με τις οποίες η ευριπίδεια Ηλέκτρα «συνομιλεί» περισσότερο απ’ ό,τι με την ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή. Και όλα αυτά χωρίς να ξεχνάμε αφενός την οδυνηρή απώλεια της προφοράς των Αθηναίων του 5ου αιώνα, που απειλεί να μεταλλάξει τον ζωντανό λόγο των δρώντων προσώπων σε γραπτό κείμενο, και αφετέρου την επιπρόσθετη απώλεια της μελωδίας των χορικών, που απειλεί να μεταλλάξει το προορισμένο για χορό τραγούδι σε ποίημα προς ανάγνωση.
| Τίτλος βιβλίου: | Ηλέκτρα |
|---|
| Εκδότης: | Σμίλη |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Ευριπίδης, 480-406 π.Χ. (Συγγραφέας)
Τσερές Δημήτρης Σ. (Μεταφραστής)
|
|---|
| ISBN: | 9786182110522 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Οκτώβριος 2023 | Διαστάσεις: | 21x14 |
|---|
| Σημείωση: | Σημειώσεις: Δημήτρης Σπ. Τσερές |
|---|
| Κατηγορίες: | Επιστήμες > Θεωρητικές > Φιλολογία > Αρχαίοι Ελληνες Συγγραφείς > Αρχαία Κωμωδία |
|---|
Κακουλίδης, Γιάννης, 1946-2015
Ο Γιάννης Κακουλίδης (1946-2015) γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και νομικά στο Παρίσι. Ποιητής, πεζογράφος, στιχουργός και θεατρικός συγγραφέας, έγραψε επίσης κινηματογραφικά σενάρια καθώς και στίχους για πάνω από πεντακόσια γνωστά ελληνικά τραγούδια. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά, ελληνικά και ξένα, και μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ουγγρικά, καθώς και σε ανθολογίες, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τιμήθηκε δύο φορές με το Α' βραβείο του Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης (1965 και 1972). Συνεργάστηκε ως αρθρογράφος με τα περιοδικά "Αντί", "Ένα", "Money and Life" και με την εφημερίδα "Έθνος". Ήταν μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Γαλλικής Εταιρείας Συγγραφέων, Συνθετών και Εκδοτών, της Ένωσης Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδας και της Ένωσης Ελλήνων Σεναριογράφων. Η παρουσία του στην πολιτική σκηνή ήταν επίσης έντονη. Με πλούσια συνδικαλιστική δράση, προδικτατορικά, στο φοιτητικό κίνημα και στη Νεολαία Λαμπράκη, συνέχισε την πολιτική του δράση από τις γραμμές της ΕΔΑ μετά τη μεταδικτατορική της επανασύσταση. Διετέλεσε αναπληρωτής πρόεδρος της ΕΔΑ και υποψήφιος ευρωβουλευτής της στη λίστα του ΠΑΣΟΚ, στις Ευρωεκλογές του 1984, καθώς και υποψήφιος Επικρατείας του Συνασπισμού στις εθνικές εκλογές του 1996. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΔΗΜ.ΑΡ. και υπεύθυνος πολιτισμού του κόμματος. Έφυγε από τη ζωή στις 14 Νοεμβρίου 2015, σε ηλικία 69 ετών, από καρκίνο στο συκώτι ο οποίος είχε διαγνωστεί μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα.
