Οδοιπορικό του 1806
Το μεγάλο ταξίδι του Σατωβριάνδου (1768-1848) στην Ανατολή ξεκινά στις 13 Ιουλίου του 1806 από το Παρίσι και ολοκληρώνεται στις 5 Ιουνίου του 1807 με την επιστροφή του στην ίδια πόλη. Εμείς επιλέξαμε για την παρούσα έκδοση το απόσπασμα που αφορά το ταξίδι του Σατωβριάνδου στην Ελλάδα μέχρι και την Κωνσταντινούπολη. Το κομμάτι αυτό, πέραν του ότι μας αφορά άμεσα καθώς μας δίνει τις εντυπώσεις ενός μεγάλου συγγραφέα για την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, είναι και το πλέον διάσημο. Η περιήγηση στους τόπους της ελληνικής αρχαιότητας, η αναζήτηση και περιγραφή των αρχαίων ερειπίων, οι εντυπώσεις από τους σύγχρονους Έλληνες αλλά και η βαθιά επίκριση στον οθωμανικό δεσποτισμό αποτελούσαν θέματα ιδιαίτερα ελκυστικά για τους μορφωμένους αναγνώστες στη Δύση.
Ο αναγνώστης του Οδοιπορικού δεν πρέπει να περιμένει οίκτο ή συμπόνια για τον χειμαζόμενο ακόμη ελληνικό λαό. Αυτόν τον λαό εν πάση περιπτώσει που θα βρει την ταυτότητά του συνομιλώντας με τα ερείπια και θα χύσει το αίμα του γι' αυτήν. Ο Σατωβριάνδος είναι έντιμος παρατηρητής. Καταγράφει μόνον αυτό που βλέπουν τα μάτια του καθοδηγημένα από το βλέμμα της περιέργειας, το βλέμμα του νου που έλεγε ο Ευριπίδης. "Ερείπια παντού και ούτε ένας άνθρωπος μέσα σ' αυτά τα ερείπια!" γράφει στη Σπάρτη. Και στην Αθήνα αργότερα: "νόμιζα πως έβλεπα αρχαιότητες παντού". Κι αυτά τα ερείπια αντανακλούν το λυκαυγές που σε μερικά χρόνια μετά την επίσκεψή του θα γίνει η αυγή της σύγχρονης Ελλάδας. Η σύγχρονη Ελλάδα γεννήθηκε μέσα από τα ερείπια της αρχαιότητάς της και ο Σατωβριάνδος περιγράφει τη γέννησή της πολύ πριν την υποδεχθεί το μαιευτήριο της Ιστορίας.
(από τον πρόλογο του Τάκη Θεοδωρόπουλου)
Lagerlöf, Selma Ottilia, 1858-1940
H Σέλμα Λάγκερλεφ γεννήθηκε στο Ostra Emterwik της Varmland το 1858 και μεγάλωσε στη Marbacka της Σουηδίας, την οποία εγκατέλειψε το 1881, όταν πήγε στη Στοκχόλμη για να σπουδάσει στο κολέγιο. Μετά το τέλος των σπουδών της άρχισε να εργάζεται σαν δασκάλα σε γυμνάσιο θηλέων. Το 1891 κάνει τα πρώτα της βήματα στη λογοτεχνία με το μυθιστόρημα "Το παραμύθι του Γκαίστα Μπέρλινγκ", που έγινε ευρύτερα γνωστό μόνο μετά από τη μετάφρασή του στα δανέζικα. Ακολουθούν, το 1894, "Οι αόρατοι δεσμοί", και την επόμενη χρονιά, μια υποτροφία της βασιλικής οικογένειας και της Σουηδικής Ακαδημίας την ενθαρρύνουν να εγκαταλείψει οριστικά τη διδασκαλία και να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Τα έργα της που ακολουθούν είναι "Τα θαύματα του Αντίχριστου" (1897), που γράφει στην Ιταλία, το έπος για τους Σουηδούς μετανάστες στους Αγίους Τόπους, "Ιερουσαλήμ" (1901-1902), μετά από ένα ταξίδι της το 1900, και το πιο γνωστό έργο της "Το θαυμαστό ταξίδι του Νιλς Χόλγκερσον" (1906), που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1909, "για τον ευγενή ιδεαλισμό, τη ζωηρή φαντασία και την πνευματική αντίληψη που χαρακτηρίζουν τη γραφή της". Το 1914 έγινε μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας. Πέθανε στις 16 Μαρτίου του 1940.
(περισσότερες πληροφορίες για τη Σέλμα Λάγκερλεφ στην ιστοσελίδα: http://nobelprize.org)
