Les fastes de la décadence chez Constantin Cavafy
Il y a quelque chose de presque insaisissable chez Cavafy, qui attire les chercheurs et les incite a identifier l'element rebelle et inclassable de sa poesie en le rattachant a tel ou tel courant litteraire. Comprendrait-on mieux Cavafy en le comparant a ses contemporains decadents? Pourrait -on etablir un lien entre ses constantes mythologiques et les hantises de la fin du XIXe siecle? En quoi consiste l'originalite de Cavafy et la tonalite unique de sa voix? Pourquoi son discours semble- t - il si singulierement etrange vis-a-vis de ce paysage litteraire grec qui, cinquante ans apres la guerre de 1821, se voit toujours epris de son passe, toujours seduit par le souvenir narcissique de ses propres gloires? Suffirait-il de reperer simplement les differentes' phases de l'evolution obstinee et douloureuse qui fut celle de Cavafy, puis de les integrer dans le contexte bienveillant d'une histoire de litterature pour elucider l'enigme de sa poesie si familiere et obscure a la fois ?
Quelle place accorde le poete aux mythes de femmes fatales (Salome, Sphinx) et comment des personnages historiques tels Neron ou Marc-Antoine, figures emblematiques de l'imaginaire fin-de-siecle, peuplent-ils l'univers cavafien tout en trahissant leur propre legende? Et comment l'aventure de Julien, indissociable du questionnement theologique d'une epoque transitoire, traduit-elle l'entre-deux qui n'a jamais cesse d'interpeller le poete?
Comment les themes de la barbarie et de l'illusion du progres, etroitement lies a celui de la mort des dieux, se rencontrent-ils dans l'imaginaire du poete grec, ainsi que dans celui du lithuanien 0. V.de Milosz ? Dans cette ambiance de declin collectif, en quoi les epitaphes de Cavafy, ecrites a la maniere de l' Anthologie palatine et dediees aux jeunes gens d' Alexandrie, rappellent -elles les vers de Pierre Louys et la prose de Marcel Schwob? Comment rendre compte du fait que toutes ces oeuvres chronologiquement eloignees trouvent leur place dans le meme projet poetique d'admirable mystification?
En s'ecartant de l' etude des themes traditionnellement lies a la litterature fin -de-siecle tels le triomphe du factice, l' egotisme exaspere ou la mythologie satanique, le present oUvrage tend a etablir un reseau d'analogies entre la mythographie personnelle du poete et la perception decadente de l' Antiquite, perception qui semble entre autres determiner le pari de la modernite chez Constantin Cavafy.
Lorca, Federico García, 1898-1936
Ο Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου του 1898. Ο πατέρας του ήταν πλούσιος κτηματίας και η μητέρα του δασκάλα. Από τους πρώτους μήνες της ζωής του υπέστη την ταλαιπωρία σοβαρής ασθένειας, η οποία μάλιστα θα του αφήσει και μια μικρή χωλότητα. Τα παιδικά του χρόνια τα περνάει στον τόπο που γεννήθηκε: στο Φουέντε Βακέρος της Γρανάδας. Ο Λόρκα θα φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας όπου θα σπουδάσει Φιλοσοφία και Δίκαιο, ενώ παράλληλα παίρνει μαθήματα κιθάρας και πιάνου με δάσκαλο τον Μανουέλ ντε Φάλλια. Το 1918 εγκαθίσταται στη Μαδρίτη. Μένει στη Φοιτητική Εστία και εκεί έχει την ευκαιρία να γνωριστεί με τους Λουίς Μπουνιουέλ, Σαλβαδόρ Νταλί, Μιγέλ Ουναμούνο και άλλους.
Το 1920 ανεβαίνει στη Μαδρίτη το έργο του "Τα μάγια της πεταλούδας". Την ίδια χρονιά γράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή και την επομένη κυκλοφορεί στη Μαδρίτη η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Βιβλίο ποιημάτων", ενώ παράλληλα γράφει το "Ποίημα του Κάντε Χόντο". Το 1922 δίνει διάλεξη για το κάντε χόντο (λαϊκό ανδαλουσιάνικο τραγούδι) και οργανώνει μαζί με τον ντε Φάλλια τη "Γιορτή του Κάντε Χόντο". Σε συνεργασία πάλι με τον ντε Φάλλια θα οργανώσει παραστάσεις του "Ανδαλουσιάνικου Κουκλοθέατρου Κατσιπόρα".
Το 1925 ο θίασος της Μαργαρίτας Σίργκου ανεβάζει στη Βαρκελώνη το έργο "Μαριάνα Πινέδα" με σκηνικά του Σαλβαδόρ Νταλί.
Το 1928 εκδίδει μαζί με φίλους του από τη Γρανάδα το περιοδικό "El Gallo" ("O πετεινός"), όπου και δημοσιεύονται τα μονόπρακτα του "Η παρθένος, ο ναύτης και ο σπουδαστής" και "Ο περίπατος του Μπάστερ Κήτον". Την ίδια χρονιά εκδίδει το πρώτο μέρος του "Ρομανθέρο Χιτάνο" με ποιήματα της περιόδου 1924-1927. Μετά τα ταξίδια του στην Νέα Υόρκη και την Κούβα ο Λόρκα επιστρέφει το 1930 στη Μαδρίτη, όπου ανεβαίνει στο θέατρο Εσπανιόλ το έργο του "Η θαυμαστή μπαλωματού".
Μετά την ανακήρυξη της Δημοκρατίας στην Ισπανία, ο Λόρκα εκδίδει το "Ποίημα του Κάντε Χόντο" και το 1932 ιδρύει και διευθύνει, μαζί με τον Εντουάρντο Ουγκάρτε, τον πανεπιστημιακό θίασο "Λα Μπαράκα" ("Η Παράγκα"), ο οποίος περιοδεύει στην ισπανική επαρχία παρουσιάζοντας έργα του κλασικού ισπανικού θεάτρου.
Το 1933 ανεβαίνουν στη Μαδρίτη τα έργα "Ματωμένος γάμος" και "Δον Περλιμπλίν", ενώ την επόμενη χρονιά ανεβαίνει στο Τεάτρο Εσπανιόλ η "Γέρμα" με τη Μαργκαρίτα Σίργου. Το θέατρο "Λα Μπαράκα" δίνει παραστάσεις στη Νότια Αμερική, και ο Λόρκα γράφει το "Θρήνο για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας". Τον επόμενο χρόνο θα παιχτούν τα έργα του "Η παραστασούλα του Δον Κριστόμπαλ" και "Δόνια Ροζίτα η ανύπαντρη". Το 1936 ο Λόρκα διαβάζει στη Μαδρίτη τη διακήρυξη των ισπανών συγγραφέων κατά του φασισμού, στη διάρκεια τιμητικής εκδήλωσης για τον ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι και στις 16 Ιουλίου αναχωρεί για τη Γρανάδα. Την επομένη μέρα ξεσπά το πραξικόπημα του Φράνκο και τρεις μέρες αργότερα οι φαλαγγίτες καταλαμβάνουν τη Γρανάδα. Στις 3 Αυγούστου ο κουνιάδος του Λόρκα Μοντεσίνος, σοσιαλιστής δήμαρχος της Γρανάδας, συλλαμβάνεται και εκτελείται. Ο Λόρκα καταφεύγει στο σπίτι ενός φίλου του, του ποιητή Λουίς Ροσάλες, του οποίου τα αδέλφια ήταν φαλαγγίτες. Συλλαμβάνεται τη νύχτα 17 προς 18 Αυγούστου και κρατείται στο Κυβερνείο της Γρανάδας. Στις 19 Αυγούστου τα χαράματα εκτελείται στο χωριό Βιθνάρ.
