Νεωτερικότητα και κοινωνική αλλαγή
Το τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα έφερε κατακλυσμιαίες κοινωνικές και πολιτι(σμι)κές μεταβολές. Ο κόσμος δεν ήταν πλέον ο ίδιος, κι όπως γίνεται εύλογα αντιληπτό, οι κοινωνιολόγοι άρχισαν να διερευνούν τις διαστάσεις των νέων φαινομένων. Η διαλεκτική "νεωτερικότητας" και "κοινωνικής αλλαγής" έγινε παγκόσμια το πρώτο θέμα της στοχαστικής τους ατζέντας.
Η παρούσα μελέτη αναλύει κριτικά τα θεωρητικά σχήματα εννέα κορυφαίων διανοητών του κλάδου (P. Berger, A. Giddens, E. Goffman, D. Bell, U. Beck, A. Touraine, J. Habermas, N. Luhmann, M. Castells), οι οποίοι ασχολήθηκαν διεξοδικά με τα σχετικά ζητήματα. Η σύγχρονη πραγματικότητα συλλαμβάνεται πρισματικά και επεξηγείται με τη διαφορετική έμφαση της κάθε θεωρίας, ενώ το σύνολό τους συνιστά ένα ιδεατό πλέγμα μοναδικής ερμηνευτικής σύνθεσης.
Elias, Norbert
Ο Norbert Elias γεννήθηκε το 1897 στο Breslau της Γερμανίας, από γονείς εβραϊκής και πολωνικής καταγωγής, και πέθανε το 1990 στο Άμστερνταμ. Σπούδασε φιλοσοφία, ψυχολογία και κοινωνιολογία με δάσκαλους τους Jaspers, Rickert, Husserl και Alfred Weber. Το 1924 αναγορεύθηκε διδάκτορας με την εργασία "Idee und Individuum. Eine kritische Untersuchung zum Begriff der Geschichte" ("Ιδέα και άτομο. Μια κριτική διερεύνηση πάνω στην έννοια της ιστορίας"). Το 1930 έγινε βοηθός του Karl Mannheim στην Φρανκφούρτη. Το 1935 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γερμανία και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι και κατόπιν στο Λονδίνο, όπου εργάσθηκε ως ψυχοθεραπευτής και ειδικός σε θέματα εκπαίδευσης ενηλίκων. Το 1941 έχασε τη μητέρα του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Από το 1954 δίδαξε κοινωνιολογία στο πανεπιστήμιο του Leicester. Εκτός από το θεμελιώδες έργο του "Uber den Prozess der Zivilisation" ("Η εξέλιξη του πολιτισμού", ελλ. εκδ. Νεφέλη, 1997), που εκδόθηκε το 1939 και πέρασε στην αρχή, για τρεις δεκαετίες, σχεδόν απαρατήρητο, έγραψε μεταξύ άλλων: "Die hofische Gesellschaft. Untersuchungen zur Soziologie des Konigtums und der hofischen Aristokratie" ("Η αυλική κοινωνία. Έρευνες πάνω στην κοινωνιολογία της βασιλείας και στην αυλική αριστοκρατία") (1969)· "Was ist Soziologie?" ("Τι είναι κοινωνιολογία;" (1970)· "Die Gesellschaft der Individuen" ("Η κοινωνία των ατόμων") (1987)· "Studien uber die Deutschen" ("Μελέτες για τους Γερμανούς") (1989)· "Uber die Einsamkeit der Sterbenden" ("Για τη μοναξιά των ετοιμοθάνατων") (1982)· "Mozart. Zur Soziologie eines Genies" ("Μότσαρτ. Σχετικά με την κοινωνιολογία μιας μεγαλοφυίας", ελλ. εκδ. Ίνδικτος, 2001) (1991)· "The symbol theory" (1991)· "Die Ballade vom armen Jacob" (1996). Η έκδοση των απάντων του άρχισε το 1997 στη Φρανκφούρτη και προβλέπεται να περιλάβει 19 τόμους.
