Η πορεία του ιμπεριαλισμού προς το φασισμό και τον πόλεμο
Καθώς ετοιμάζεται αυτή η δεύτερη έκδοση του "Η πορεία του ιμπεριαλισμού προς το φασισμό και τον πόλεμο", οι κυρίαρχοι καπιταλιστές στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Ιαπωνία παρακινούνται από έναν όλο και πιο σκληρό ανταγωνισμό και εντεινόμενες ενδο-ιμπεριαλιστικές διενέξεις - χαρακτηριστικά στοιχεία των πρώτων σταδίων μιας διεθνούς οικονομικής και χρηματιστικής κρίσης. Ως αποτέλεσμα, οι άρχουσες τάξεις αντιμαχόμενων αυτών δυνάμεων επιταχύνουν τις επιθέσεις ενάντια στους εργάτες και τους αγρότες στο εσωτερικό των χωρών τους: ενάντια στους μισθούς των ανθρώπων του μόχθου, τις συνθήκες εργασίας, τον κοινωνικό μισθό τους και τις ευρύτερες κοινωνικές κατακτήσεις τους. Επιτίθενται σταδιακά και κατά των πολιτικών τους δικαιωμάτων, όλο και πιο συχνά στο όνομα στο όνομα της διεξαγωγής του "παγκόσμιου πολέμου κατά της τρομοκρατίας".
Το βιβλίο αυτό στηρίζεται σε μια ομιλία του Τζακ Μπαρνς, εθνικού γραμματέα του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ομιλία αυτή δόθηκε το 1994 κατά τη διάρκεια περιφερειακών εκπαιδευτικών συνδιασκέψεων που είχαν οργανωθεί σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ. Από τότε, σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ έχει κωδικοποιήσει με τη λεγόμενη Συμφωνία του Ντέιτον του 1995, την "αργοπορημένη" επέμβασή του στην γιουγκοσλαβική κρίση, για την οποία γίνεται λόγος στις σελίδες που ακολουθούν. Στη διάρκεια εκείνης της στρατιωτικής επιχείρησης, κατά τα στάδια της επέμβασης που ακολούθησαν στο Κόσοβο, καθώς και με τον αντίκτυπό της σε όλη τη βαλκανική χερσόνησο, η Ουάσιγκτον έδωσε γερά χτυπήματα στους αντιπάλους της ιμπεριαλιστές της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, δρώντας πλέον ως η κύρια "ευρωπαϊκή δύναμη", η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιβάλει τα συμφέροντά της στα θύματα της πολιτικής της στη Γιουγκοσλαβία, μιας πολιτικής που παρουσιάζει ως "ανθρωπιστική αποστολή".
Τα γεγονότα αυτά και οι πολιτικές τους επιπτώσεις έχουν ιδιαίτερη σημασία για τους εργαζόμενους και τη νεολαία στην Ελλάδα, αφού και η Αθήνα -η οποία είναι ένα από τα λιγότερο ισχυρά μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- έχει προσπαθήσει, κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου, να αυξήσει τα σχετικά κέρδη και τη δύναμη του ελληνικού χρηματιστικού κεφαλαίου, επεκτείνοντας τη "σφαίρα επιρροής" της στα Βαλκάνια και σε όλη την ανατολική Μεσόγειο.
Με την αστραπιαία και θανατηφόρα επίθεση της Ουάσιγκτον το 2003 κατά του Ιράκ και τη συνεχιζόμενη αυτοκρατορική κατοχή αυτής της χώρας, οι κυρίαρχοι των ΗΠΑ καταφέρουν επιπρόσθετα πλήγματα στους ανταγωνιστές τους της "Παλιάς Ευρώπης" -κυρίως της Γαλλίας και της Γερμανίας- οι οποίοι δεν αποδέχονται τον ηγετικό ρόλο της κυβέρνησης των ΗΠΑ αρκετά γρήγορα. Με τη στήριξη της "συμμαχίας των πρόθυμων", η οποία σχηματίστηκε από χώρες της "Νέας Ευρώπης", η Ουάσιγκτον αυξάνει τους εκβιασμούς της μέσα από τις εντεινόμενες στρατιωτικές πιέσεις κατά του Ιράν, της βόρειας Κορέας, της Συρίας, της Λιβύης και άλλων χωρών. "Ο επόμενος είσαι εσύ!" είναι το κτηνώδες μήνυμα του "πολέμου κατά της τρομοκρατίας".
Την ίδια στιγμή, οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων χωρών, παρά τα σκαμπανεβάσματα της πολιτικής τους, διατηρούν την πολυετή εχθρότητα και τα εκδικητικά τους μέτρα ενάντια στο λαό της Κούβας και ενάντια στη σοσιαλιστική τους επανάσταση. Προετοιμάζονται επίσης να επέμβουν οπουδήποτε στην αμερικανική ήπειρο, αρχίζοντας από τη Βενεζουέλα, όπου οι άνθρωποι του μόχθου αντιστέκονται στις προσπάθειες των ιμπεριαλιστών και των ντόπιων τάξεων των εκμεταλλευτών να επαναφέρουν την παλιά κατάσταση πραγμάτων.
Προς το τέλος της δεκαετίας του 1990, η μακρόχρονη υποχώρηση του εργατικού κινήματος έφτασε στα όριά της από τη μια άκρη του ιμπεριαλιστικού κόσμου ως την άλλη, με την εξαίρεση της Ιαπωνίας. Αυτή η ριζική μεταβολή της πολιτικής στους κόλπους της εργατικής τάξης παρουσιάζει συγκρατημένες αλλά ουσιαστικές και διαρκείς ευκαιρίες για το κομμουνιστικό κίνημα σε παγκόσμιο επίπεδο να ενσωματωθεί και να ανταποκριθεί στην αντίσταση των εργαζομένων, των συνδικαλιστών και άλλων ανθρώπων του μόχθου. Και καθώς εξηγεί ο Μπαρνς στις σελίδες αυτού του βιβλίου, ο ιμπεριαλισμός δεν είναι παντοδύναμος. Αντίθετα, ο Μπαρνς τονίζει την ιστορική εξασθένηση αυτής της δύναμης και υποδεικνύει την γραμμή πλεύσης των ανθρώπων του μόχθου προς την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, την εγκαθίδρυση μιας εργατοαγροτικής κυβέρνησης και τη συστράτευση στο διεθνή αγώνα για το σοσιαλισμό. Αυτά τα ιστορικά καθήκοντα αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε όλο τον ιμπεριαλιστικό κόσμο, στον οποίο ανήκει και η Ελλάδα.
Γαβαλά Μαρία
Η Μαρία Γαβαλά γεννήθηκε στο Κορωπί Αττικής το 1947. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Σύγχρονος Κινηματογράφος" (1980-84) δημοσίευσε πολλά κείμενα για τον κινηματογράφο. Κινηματογραφικά κείμενά της υπάρχουν επίσης δημοσιευμένα σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες. Έγραψε σενάρια, γύρισε ταινίες μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ για την τηλεόραση και σκηνοθέτησε τις μεγάλου μήκους ταινίες: "Περί Έρωτος" (1981). - Τιμήθηκε με βραβείο στο "Φεστιβάλ Γυναικείου Κινηματογράφου" της Φλωρεντίας, το 1983, "Άρωμα βιολέτας" (1985) και "Το μαγικό γυαλί" (1989) - Τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Κινηματογράφου, την ίδια χρονιά. Δόκιμη πεζογράφος, μετά το 1994, έχει στο ενεργητικό της επτά μυθιστορήματα ("Η υπηρέτρια των αγγέλων", 1994, "Η κυρία του σπιτιού", 1996, "Παραθαλάσσιο θέρετρο το χειμώνα", 1999, "Στη δροσιά των κήπων μου", 2001, "Ακραία καιρικά φαινόμενα", 2003, "Τα κορίτσια της πλατείας", 2006, "Ο λεμονόκηπος", 2012) και μία συλλογή διηγημάτων ("Από γυαλί", 2011). Έχει δημοσιεύσει διηγήματα σε περιοδικά και εφημερίδες. Επίσης, έχει μεταφράσει θεωρητικά κείμενα για τον κινηματογράφο και σύγχρονα μυθιστορήματα, πάντα από τη γαλλική γλώσσα.
(Φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος)
