Η ιστορία του πολιτισμού στην Ευρώπη
Ο Φρανσουά Γκιζό στο έργο του "Η ιστορία του πολιτισμού στην Ευρώπη" σκιαγραφεί τα γνωρίσματα και τα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού με τρόπο αυθεντικό, περισπούδαστο και φιλοσοφικό. Τα δεκατέσσερα μαθήματα που περικλείουν την ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού, αποτελούν ουσιαστικά δεκατέσσερεις πίνακες ιστορίας.
Ο μελετητής, συνοπτικά, χωρίς να περιχαρακώνεται στα στενά όρια μιας απλής ονοματολογίας, περιγράφει με ευγλωττία και ευρυμάθεια τα σπέρματα τα οποία διαμόρφωσαν τις στοιχειακές αρχές που συνιστούν το κοινωνικό σύστημα της Ευρώπης, το έδαφος που εκκόλαψε αυτές τις αρχές, τους καρπούς που απέδωσαν, ωφέλιμους ή βλαβερούς και τέλος τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την συγχώνευση ή την αντίθεση των διάφορων αυτών αρχών, συνθέτοντας ένα λαμπρό έργο σε πλήρη ενότητα.
Ο Γκιζό στην ιστορία του πολιτισμού του, εκθέτει πολλά από τα μεγάλα γεγονότα που άσκησαν σημαντική επίδραση στα πεπρωμένα της Ευρώπης όπως μεταξύ άλλων, οι σταυροφορίες, η μεταρρύθμιση, η επανάσταση της Αγγλίας κ.ά. Κάθε ιστορικό του κεφάλαιο προβάλλεται σαν η προσωπογραφία ενός μεγάλου και σημαντικού γεγονότος, χωρίς βέβαια να παραλείπονται και τα επιμέρους γεγονότα ή λεπτομέρειες που σχηματίζουν ένα έργο συμπαγές και σφαιρικό στο σύνολό του, ένα μάθημα ιστορίας, πολιτικής και ηθικής.
Κατά συνέπεια, από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την εισβολή των βαρβάρων, από την φεουδαλική αριστοκρατία, από την Εκκλησία, από τις ελεύθερες πόλεις ή κοινότητες και από την βασιλεία μέχρι την σύγχρονη εποχή, η κυρίαρχη σκέψη του συγγραφέα είναι η "ανάγνωση" της ιστορίας μέσα από τη μελέτη της πολιτικής, δηλαδή των σχέσεών μας με τους ομοίους μας και εκείνων των κανόνων που η εκπλήρωσή τους μπορεί να αναδείξει την ουσία του πολιτισμού.
Ιστορικά, η συγχώνευση όλων αυτών των στοιχείων παρήγαγε την κοινωνία της Ευρώπης όπως την βλέπουμε σήμερα, αναδεικνύοντας ακριβώς την ουσία του πολιτισμού της που συνίσταται, κατά τον συγγραφέα, στην τελείωση των ατόμων και στην βελτίωση της κοινωνικής κατάστασης των πραγμάτων.
Από αυτή την άποψη, το έργο του Γκιζό είναι ένα έργο ειρήνης, ένα δώρο προς την ανθρωπότητα. Ταυτόχρονα όμως, ως σκοπός και ως αποτέλεσμα "Η ιστορία του πολιτισμού στην Ευρώπη" γραμμένη από ένα πνεύμα ανήσυχο, πρωτοπόρο και με οξύνοια μετατρέπεται στα χέρια του απλού αναγνώστη, του ιστορικού, του λογίου, του φιλοσόφου, του σύγχρονου Ευρωπαίου πολίτη σε ένα επίκαιρο ανάγνωσμα που προσφέρει ταυτόχρονα γνώση απόλαυση και παιδεία.
Nietzsche, Friedrich Wilhelm, 1844-1900
Ο Φρίντριχ Νίτσε γεννήθηκε το 1844 στο Ρέκεν, κοντά στη Λειψία. Σε ηλικία πέντε ετών έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη και στη Λειψία, έγινε, σε ηλικία εικοσιπέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε θα χαράξει το δικό του δρόμο. Παραιτείται από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνεται από τις θεωρίες του Σοπενάουερ και διακόπτει τη σχέση του με τον Βάγκνερ. Ζώντας περιπλανώμενη ζωή, σε μικρές πανσιόν της Ελβετίας, της Ιταλίας και της νότιας Γαλλίας, αφοσιώνεται στην κριτική της μεταφυσικής, της ηθικής, της θρησκείας και των άλλων πλευρών του δυτικού πολιτισμού γράφοντας ασταμάτητα. Έργα του η "Γέννηση της τραγωδίας" (1872), οι "Παράκαιροι στοχασμοί" (1873-1876), το "Ανθρώπινο, υπερβολικά ανθρώπινο" (1878-1879), η "Χαραυγή" (1881), η "Χαρούμενη γνώση" (1882), το "Πέρα από το καλό και το κακό" (1886), η "Γενεαλογία της ηθικής" (1887), το "Λυκόφως των ειδώλων" (1888), ο "Αντίχριστος" (1888), το "Ίδε ο άνθρωπος" (1888) και η ανολοκλήρωτη "Θέληση για δύναμη" (1883-1888). Ανάμεσά τους το κορυφαίο του, το "Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα" (1883-1885). Ο Νίτσε πέθανε το 1900, σε ηλικία πενήντα έξι ετών, αφού πέρασε τα δέκα τελευταία χρόνια της ζωής του έχοντας χαμένα τα λογικά του.
