Η αρχαιολογία της νοσταλγίας
Όταν ο Ιούλιος Καίσαρας έφτασε στην πεδιάδα της Τροίας, τον προειδοποίησαν να βαδίζει προσεκτικά, μην τυχόν συναπαντήσει το φάντασμα του Έκτορα· η μυθική γεωγραφία των αρχαίων Ελλήνων αντικατόπτριζε την τοπογραφία του αληθινού κόσμου. Οι αρχαίοι Έλληνες τη χρησιμοποίησαν ως βάση για να προσδώσουν υλική υπόσταση στο μυθικό παρελθόν, από το οποίο οι ποιητές, οι ιερείς και οι πολιτικοί αντλούσαν πρότυπα συμπεριφοράς: Η πραγματικότητα διαγραφόταν σαν μια τεράστια παρομοίωση ανάμεσα στο σήμερα και στο χθες.
Τα θεόρατα απολιθωμένα κόκαλα που βρέθηκαν σε σεισμογενείς περιοχές θεωρήθηκε ότι ανήκαν σε γίγαντες. Βράχοι με παράξενα σχήματα ήταν πετρωμένες ηρωίδες. Τα τείχη και οι τάφοι της εποχής του Χαλκού έμοιαζαν με έργα υπεράνθρωπων. Αντικείμενα παλαιότερων εποχών αναγνωρίστηκαν ως το δόρυ του Αχιλλέα, το περιδέραιο της Ελένης, το κύπελλο του Ηρακλή. Οι Αθηναίοι μπορούσαν να δείξουν στην Ακρόπολη το σημάδι που άφησε η τρίαινα του Ποσειδώνα και την ελιά της Αθηνάς, οι Ιθακήσιοι τη σπηλιά του Οδυσσέα. Οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν ποια μορφή είχε η Σφίγγα του Οιδίποδα, ενώ σε ένα αιγυπτιακό άγαλμα είδαν το Μέμνονα να απευθύνει το θρήνο του προς τη μητέρα του Ηώ. Όλα αυτά ενίσχυαν την αίσθηση της ελληνικότητας και της ιστορίας, και αργότερα αποτέλεσαν πόλο έλξης για τους Ρωμαίους περιηγητές.
John Boardman ερευνά πώς οι Έλληνες έπλασαν και ανέπλασαν την υλική όψη του παρελθόντος τους μέσα από αντικείμενα και μέσα από εικόνες: αυτά που μπορούμε να ανακτήσουμε, αυτά που αναφέρονται σε κείμενα, και αυτά που μπορούμε να εικάσουμε. Συγκεντρώνει επίσης τα πολυάριθμα σχετικά χωρία των αρχαίων συγγραφέων, παραφράζοντας το περιεχόμενό τους. Οι πηγές αυτές, οι οποίες παρουσιάζονται κατ’ αλφαβητική σειρά και συνοδεύονται από πίνακες θεών, ηρώων, τόπων και κατηγοριών αντικειμένων, αποτελούν ένα πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα αυτές καθ' εαυτές, καθώς και χρήσιμο υλικό έρευνας για τους σπουδαστές.
Η "Αρχαιολογία της νοσταλγίας" προσφέρει νέες διεισδυτικές ματιές στη διαμόρφωση του μύθου και στην εκπληκτική φαντασία ενός λαού που δημιούργησε τον πρώτο σύγχρονο πολιτισμό μέσα από τα λείψανα του παρελθόντος της.
| Τίτλος βιβλίου: | Η αρχαιολογία της νοσταλγίας |
|---|
| Υπότιτλος βιβλίου: | Πώς οι αρχαίοι Έλληνες αναπαρέστησαν το μυθικό παρελθόν τους |
|---|
| Εκδότης: | Εκδόσεις Πατάκη |
|---|
| Συντελεστές βιβλίου: | Boardman John (Συγγραφέας)
Δημητρίου, Βάσω (Μεταφραστής)
Κοκολάκης, Μιχάλης (Επιμελητής)
|
|---|
| ISBN: | 9789601617541 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Σκληρό |
|---|
| Σειρά εκδότη: | Αρχαίος Κόσμος | Σελίδες: | 245 |
|---|
| Στοιχεία έκδοσης: | Μάρτιος 2007 | Διαστάσεις: | 28x20 |
|---|
| Κατηγορίες: | Ιστορία > Αρχαιολογία
Γενικά Βιβλία > Μυθολογία |
|---|
Μπιτσάκης, Ευτύχης Ι., 1927-
Ο Ευτύχης Μπιτσάκης γεννήθηκε το 1927 στο χωριό Κόδρος της Κρήτης. Σπούδασε χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, θεωρητική φυσική και φιλοσοφία στο Παρίσι. Είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Parris VII και διδάκτωρ επικρατείας της Γαλλίας (Φιλοσοφία των Επιστημών). Εργάστηκε στο Πυρηνικό Κέντρο του Saclay στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής του College de France. Από το 1970 ως το 1976 δίδαξε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο XI του Παρισιού και Φιλοσοφία των Επιστημών στο Πανεπιστήμιο VIII. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα (1976) εργάστηκε ως κύριος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Το 1981 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στην Έδρα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και επί έξι έτη ήταν κοσμήτορας της φιλοσοφικής σχολής. Παλαιός υφηγητής θεωρητικής φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δίδαξε στο φυσικό τμήμα το μάθημα "Εισαγωγή στις Φυσικές Θεωρίες". Κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα του Ε. Μπιτσάκη είναι τα θεμέλια των επιστημών (Σχετικότητα, Κβαντική Μηχανική), ή Οντολογία, η Γνωσιοθεωρία και η Φιλοσοφική Ανθρωπολογία. Βιβλία και άρθρα του σ'αυτά τα γνωστικά πεδία κυκλοφορούν στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Ο Ε. Μπιτσάκης εντάχθηκε από τα μαθητικά του χρόνια στο αριστερό κίνημα. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση. Στη διάρκεια της δικτατορίας μετείχε ενεργά στο αντιδικτατορικό κίνημα της Ευρώπης, ως μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Ο Μπιτσάκης έχει αναπτύξει πολύμορφη κοινωνική δραστηριότητα στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Επιστημόνων, της Ουνέσκο, του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών του Παρισιού, κλπ. Επίσης μετείχε στην οργάνωση του Ελεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου του Παρισιού και ήταν μέλος της Ομάδας του Δήμου Αθηναίων και του Υπουργείου Πολιτισμού για τη δημιουργία των Ανοικτών Πανεπιστημίων. Είχε την πρωτοβουλία της οργάνωσης του Σεμιναρίου "Θεμέλια των Επιστημών" (Φυσικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών) και την ευθύνη της οργάνωσης πολλών ελληνικών και διεθνών επιστημονικών συνεδρίων. Τέλος, είχε την ευθύνη της δημιουργίας του περιοδικού "Σύγχρονα Θέματα", μετείχε στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού "Διαλεκτική" και από το 1992 είναι εκδότης του θεωρητικού περιοδικού "Ουτοπία". Ο Ε. Μπιτσάκης είναι μέλος της Συντ. Επιτροπής του περιοδικού "Physics Essays", Πανεπιστημίου του Toronto, επίτιμος Διδάκτωρ του Πολυτεχνείου Κρήτης και Ιππότης του Φοίνικα (Γαλλία).
