Ο πύργος και το γιοφύρι
Ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943), ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, θεωρητικός και κριτικός της λογοτεχνίας και μεταφραστής, έχει προσφέρει στα νεοελληνικά γράμματα τεράστιο και πολύμορφο έργο, συγχρόνως όμως καινοτόμο και γόνιμο για την αλλαγή προσανατολισμού της λογοτεχνίας μας, ειδικά της ποίησης, και τον εκσυγχρονισμό της.
Ωστόσο, μετά τις ραγδαίες πολιτισμικές αλλαγές στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία και την άρδευση της ποίησής μας από τον μοντερνισμό και τον υπερρεαλισμό, το έργο του Παλαμά περιορίστηκε να αξιοποιείται σχεδόν μόνο στις σχολικές γιορτές των εθνικών επετείων, αφού ο ποιητικός λόγος του ταυτίστηκε αυθαίρετα με τη ρητορεία των μεγάλων συνθέσεών του.
Το βιβλίο προβάλλει τη γενική προσφορά του Παλαμά στα νεοελληνικά γράμματα, κυρίως όμως τα αγνοημένα αλλά ουσιαστικά γνωρίσματα της ποίησής του. Τα μελετήματα που το απαρτίζουν φωτίζουν αλληλοσυμπληρούμενες πλευρές της συνολικής παλαμικής δημιουργίας και πραγματεύονται, μεταξύ άλλων, την έγκυρη ώς σήμερα θεωρία του Παλαμά για την Τέχνη και την Ποίηση, τη σχέση του με τον Ρεαλισμό, τον Παρνασσισμό, τον Συμβολισμό ή τη Μουσική, καθώς και τη συμβολή του στην καλλιέργεια και τον εμπλουτισμό του ποιητικού γλωσσικού οργάνου.
Οι ειδικοί μελετητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας μπορούν έτσι να διαπιστώσουν ότι η ύπαρξη του παλαμικού έργου ερμηνεύει την ύπαρξη πολλών πλευρών, τάσεων, ειδών και μορφών της ποίησής μας ύστερα από την εποχή του Παλαμά και έως τις μέρες μας· ενώ οι σημερινοί αναγνώστες θα ανακαλύψουν στον παλαμικό ποιητικό λόγο άφθονα δείγματα υψηλής καλλιτεχνικής συνείδησης, προσωπικής συγκίνησης χαμηλών τόνων, φιλοσοφικού στοχασμού ή και σάτιρας, διατυπωμένα όλα με επιγραμματική συχνά λιτότητα ύφους, ζωντανή εικονοποιία, υπαινικτική μεταφορικότητα και εκπληκτική ρυθμικότητα.
Παπακωνσταντίνου, Δημήτρης Κ., 1915-1990
Ο Δημήτρης Κ. Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε (1915) και μεγάλωσε στην Πόλη. Απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής και της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τιμήθηκε επανειλημμένα για το σύνολο της συγγραφικής του δραστηριότητας. Το 1976 απέσπασε το Βραβείο Ποίησης της Ακαδημίας Αθηνών ("Σκιαμαχία, σειρά Α΄") ενώ το 1982 τιμήθηκε με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας ("Απέκδυση"). Το 1978 έλαβε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου και Κριτικής για το έργο του "Κριτική βιβλίου, σειρά Α΄". Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών και για την προσφορά του στην παιδεία και τα γράμματα της Πόλης (1973). Το 1986 του απονεμήθηκε το οφίκιο του Άρχοντα Νοταρίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Δόκιμος ποιητής, αδέκαστος κριτικός, συνεργάστηκε με τα σημαντικότερα λογοτεχνικά περιοδικά της Πόλης, της Αθήνας, και της Θεσσαλονίκης. Στα έργα του, εκτός από τις ποιητικές του συλλογές, συμπεριλαμβάνονται και τα "Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, τα κριτικά μελετήματα", 1960, "Πέτρος Χάρης, δοκιμιακή μονογραφία, σειρά Α΄", 1969, και "σειρά Β΄", 1984, και το πεντάτομο έργο "Κριτική του βιβλίου, σειρά Α΄", 1978, "σειρά Β΄", 1980, "σειρά Γ΄", 1983, ""σειρά Δ΄", 1986 και "σειρά Ε΄", 1990. Πέθανε στην Αθήνα το 1990.
