Ψηφίδες για μια θεωρία της λογοτεχνίας

Δημητρακόπουλος, Πολύβιος Τ., 1864-1922
Πολύβιος Δημητρακόπουλος (1864-1922). Ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος γεννήθηκε στην Κυπαρισσία, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του και μετά από υπόδειξη του πατέρα του ξεκίνησε στρατιωτική καριέρα, υπηρετώντας τη θητεία του στη φρουρά του Ναυπλίου. Παρέμεινε στρατιωτικός ως το 1892 και παραιτήθηκε για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη λογοτεχνική δραστηριότητά του, η οποία είχε ξεκινήσει ήδη κατά τη διάρκεια της παραμονής του ως στρατιώτη στο Ναύπλιο με μια κωμωδία και κράτησε ως το τέλος της ζωής του. Πέθανε στην Αθήνα. Ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος υπήρξε πολυγραφότατος. Το σύνολο του έργου του καλύπτει ποικίλα είδη του γραπτού λόγου (ποίηση, πεζογραφία, χρονογράφημα, ευθυμογράφημα, ιστορικές και φιλολογικές εργασίες, κοινωνιολογικές και ψυχολογικές μελέτες), ωστόσο γνωστός έγινε κυρίως με την θεατρική του παραγωγή (κωμωδίες, δράματα, τραγωδίες, επιθεωρήσεις, οπερέτες και μεταφράσεις). Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, διετέλεσε και σύμβουλός της από το 1909 ως το 1916. Ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος εντάσσεται χρονικά στη λογοτεχνική γενιά του 1880, έδρασε ωστόσο στον αντίποδά της, υποστηρίζοντας ως τα τελευταία του έργα την καθαρεύουσα γλώσσα - με εξαίρεση τα διαλογικά μέρη των πεζογραφημάτων του, των κωμωδιών και των επιθεωρήσεών του, όπου έκανε χρήση του δημοτικιστικού και ιδιωματικού λόγου. Το πεζογραφικό του έργο εντάσσεται στην αστική παράδοση των λαϊκών αισθηματικών μυθιστορημάτων, προορισμένων για ευρεία κατανάλωση και γράφτηκαν τα περισσότερα με καθαρά εμπορικούς στόχους. Στα θετικά στοιχεία του έργου του πρέπει να αναφερθούν η ιδιαίτερη γλωσσική, υφολογική και δομική επεξεργασία των καλύτερων έργων του (ανάμεσα στα οποία εντάσσονται "Το μυστικόν του Βοσπόρου", "Η ζωή του θανάτου", "Η Ραλλού"), καθώς επίσης το οξύτατο χιούμορ του συγγραφέα, στοιχεία που αξιοποίησε στις κωμωδίες και τις επιθεωρήσεις του, που τον κατέστησαν έναν από τους δημοφιλέστερους θεατρικούς συγγραφείς της εποχής του (αναφέρουμε εδώ ενδεικτικά τους τίτλους "Κουλουβάχατα" - σε συνεργασία με τον Γ.Πωπ, "Εδώ κι εκεί" - σε συνεργασία με τον Τσοκόπουλο, "Έξω Φρενών" - σε συνεργασία με τον Κ.Μακρίδη, "Παναθήναια 1913-1921" - σε συνεργασία με τους Μπάμπη Άννινο και Τσοκόπουλο, "Κινηματογράφος 1908 -1912", που έγιναν μεγάλες εισπρακτικές επιτυχίες και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της Αθηναϊκής Επιθεώρησης, που άκμασε κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας) . Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Πολύβιου Δημητρακόπουλου βλ. Γεωργουσόπουλος Κώστας, "Δημητρακόπουλος Πολύβιος", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Παπαγεωργίου Κώστας Γ., "Πολύβιος Δημητρακόπουλος", Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Ζ΄ (1880-1900), σ.390-411. Αθήνα, Σοκόλης, 1997, Πετρής Τάσος Ν., "Δημητρακόπουλος Πολύβιος", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. [1968] και Σταμέλος Κώστας, "Δημητρακόπουλος Πολύβιος", Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάννικα 20. Αθήνα, Πάπυρος, 1984. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).