
O φανατισμός είναι ένα διαχρονικό ψυχολογικό και κοινωνιο-ψυχολογικό φαινόμενο, γιατί είναι πάντοτε επίκαιρο. Τροφοδοτείται από τις κρίσεις και ταυτόχρονα τις πριμοδοτεί. Στην ιστορική του διαδρομή ο φανατισμός απέδειξε ότι περισσότερο έβλαψε παρά ωφέλησε τόσο την αλήθεια, στο όνομα της οποίας έδρασε, όσο και την κοινωνία.
Ο φανατισμός προϋποθέτει υποκείμενο και αντικείμενο έκφρασης. Το υποκείμενο ισχυρίζεται ότι βρίσκεται και υπηρετεί, κατά κανόνα αυτόκλητα, το χώρο του ιερού. Ο αντικείμενος του φανατικού αντιμετωπίζεται ως ανίερος, και γι' αυτό δαιμονοποιείται. Είναι προφανές ότι ο φανατισμός χρησιμοποιείται για την προστασία του ιερού και γι' αυτό το λόγο στρέφεται εναντίον του κοσμικού και βέβηλου1. Σ' αυτή τη διαδικασία διαπιστώνεται η αλλοτρίωση του φορέα του και ως προς την αλήθεια, που επιθυμεί να υποστηρίξει, και ως προς αυτούς στους οποίους απευθύνεται. Τελικά από το φανατισμό κανείς δεν ωφελείται, γιατί ούτε τα κίνητρα, ούτε τα μέσα αλλά ούτε και οι σκοποί έχουν θετικό και οικοδομητικό περιεχόμενο.
Ο φανατισμός αφορά ταυτόχρονα σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα του ανθρώπινου βίου, ακόμη και τα πλέον ανύποπτα, όπως η διατροφή, η υγεία, η τέχνη, το καθήκον, η παιδαγωγική, η επιστήμη, οι εκτρώσεις, η οικολογία, η ειρήνη, ο αθλητισμός. Γι' αυτό και κάθε προσέγγιση του φαινομένου είναι απαραίτητα διεπιστημονική. Λόγο έχει η Θεολογία, η Θρησκειολογία, η Φιλοσοφία, η Ηθική, η Ψυχολογία, η Κοινωνική Ψυχολογία, η Ψυχιατρική, η Κοινωνιολογία.
Η εργασία αποτελείται από την Εισαγωγή, τέσσερα Κεφάλαια, τα Συμπεράσματα, τη Βιβλιογραφία και το Ευρετήριο ονομάτων και εννοιών.
Στην Εισαγωγή γίνονται εννοιολογικές και τυπολογικές παρατηρήσεις, ενώ σκιαγραφείται η ιστορική διαδρομή του φανατισμού.
Στο Πρώτο Κεφάλαιο γίνεται μια θρησκειολογική-θεολογική προσέγγιση. Ο φανατισμός είτε συνδέεται άμεσα με την κατ' εικόνα των ανθρώπων δημιουργία της θρησκείας, της οποίας και αποτελεί αναγκαίο εργαλείο, είτε με έναν Θεό, όπως αυτός μέσα από αντίστοιχες ερμηνείες προκύπτει από τα ιερά κείμενα, είτε ενεργοποιείται ερήμην του Θεού αλλά στα όρια θρησκευτικών υποκατάστατων.
Στο Δεύτερο Κεφάλαιο η οπτική προσέγγισης είναι η ψυχολογική. Διερευνώνται τα ψυχολογικά αίτια του φανατισμού, τα ψυχολογικά του χαρακτηριστικά και οι ψυχολογικές συνέπειες.
Στο Τρίτο Κεφάλαιο ο φανατισμός προσεγγίζεται από τη σκοπιά της Ηθικής. Εξετάζονται τα ηθικά κίνητρα, οι τρόποι δράσεις και οι ηθικές συνέπειες του φανατισμού.
Το Τέταρτο Κεφάλαιο αφιερώνεται στην κοινωνιολογική κατανόηση του φανατισμού. Ερευνώνται τα κοινωνικά αίτια, οι κοινωνικές δράσεις και συμπεριφορές του μαζικού φανατισμού. Εξετάζονται επίσης ως κοινωνιο-ψυχολογικά φαινόμενα ο θρησκευτικός, ο πολιτικός και ο εθνικιστικός-πολιτισμικός φανατισμός.
Στα Συμπεράσματα γίνεται μια κριτική αποτίμηση του φανατισμού.
Ο σκοπός αυτής της μελέτης είναι διπλός. Από τη μια πλευρά σκοπεύει να φωτίσει περισσότερο τις σκοτεινές και προβληματικές πλευρές της θρησκευτικότητας ώστε να μπορεί να είναι λυτρωτική για τα άτομα και την κοινωνία, και από την άλλη να συμβάλει έστω και κατ' ελάχιστο στην θρησκειο-ψυχολογική και θρησκειο-κοινωνιολογική έρευνα του φανατισμού στο ορθόδοξο κυρίως περιβάλλον, μια και η μέχρι τώρα προσέγγιση του φαινομένου είναι αποσπασματική, απουσιάζει δηλαδή μια συστηματική και περιεκτική διερεύνησή του από πλευράς θεολογικής, ψυχολογικής, ηθικής και κοινωνιολογικής.
Τίτλος βιβλίου: | Φανατισμός | ||
---|---|---|---|
Υπότιτλος βιβλίου: | Θεολογική, ψυχολογική, ηθική και κοινωνιολογική προσέγγιση | ||
Εκδότης: | Γρηγόρη | ||
Συντελεστές βιβλίου: | Νικολαΐδης, Απόστολος Β. (Συγγραφέας) | ||
ISBN: | 9789603337508 | Εξώφυλλο βιβλίου: | Μαλακό |
Στοιχεία έκδοσης: | Δεκέμβριος 2012 | Διαστάσεις: | 21x14 |
Κατηγορίες: | Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Κοινωνιολογία Επιστήμες > Επιστήμες του Ανθρώπου > Θρησκεία |
Grimm, Jakob Ludwig
Ο Γιάκομπ Λούντβιχ Καρλ Γκριμ -ένας από τους αδελφούς Γκριμ- γεννήθηκε στο Χανάου το 1785 και πέθανε στο Βερολίνο το 1863. Σπούδασε νομικά αλλά ασχολήθηκε σοβαρά με τη φιλολογία. Σ' αυτό τον βοήθησε το γεγονός ότι εργάστηκε ως καθηγητής και βιβλιοθηκάριος πρώτα στο Κάσελ, μετά στο Γκέτινγκεν και, τέλος, στο Βερολίνο όπου τον κάλεσαν να συμμετάσχει στην Ακαδημία των Επιστημών. Ήταν πιο γνωστός απ' τον αδελφό του. Παρατηρητής και προσεκτικός ερευνητής μελέτησε επιστημονικά τη μυθολογία. Μέσα από τα παραμύθια του που μεταδίδονται προφορικά, συγκεντρώνει παλιές νουβέλες κάτω από το όνομα Παραμύθια για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, που τον έκαναν διάσημο. Μαζί με τη Γερμανική Γραμματική, την Ιστορία της γερμανικής γλώσσας και το μεγαλοπρεπές Γερμανικό Λεξικό που εκδόθηκε μόνο ενμέρει, τα έργα του παραμένουν πολύτιμα για τη μελέτη της γερμανικής φιλολογίας. Σε όλα αυτά τα έργα είχε άξιο συνεργάτη τον αδελφό του, που τον ακολούθησε σε όλες του τις έρευνες και στον οποίο χρωστά την έκδοση των παραμυθιών του.
- Οι μουσικοί της Βρέμης (2022)
- Ο λύκος και τα 7 κατσικάκια (2021)
- Ο βασιλιάς βάτραχος (2018)
- Η Χιονάτη (2018)
- Η Κοκκινοσκουφίτσα (2018)
- Χάνσελ και Γκρέτελ (2018)
- Ο Χάνσελ και η Γκρέτελ (2018)
- Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι (2018)
- Νάνοι, μάγισσες και ξωτικά (2017)
- Ζώα άγρια και ήμερα (2016)
- Ο παπουτσωμένος γάτος / Ραπουνζέλ (2015)
- Ο Τοσοδούλης. Γιορίντα και Γιοριντέλος (2015)
- Ο γενναίος Ραφτάκος (2015)
- Τα καινούρια ρούχα του Αυτοκράτορα. Ο βασιλιάς βάτραχος (2015)
- Παραμύθια των αδερφών Γκριμ (2013)
- Πες μου ένα παραμύθι για καληνύχτα (2012)
- Ο λύκος και τα 7 κατσικάκια (2012)
- Πινόκιο (2012)
- Τα ωραιότερα παραμύθια (2012)
- Ραπουνζέλ (2011)
- Η Ωραία Κοιμωμένη (2011)
- 10 παραμύθια Άντερσεν και Γκριμ (2011)
- Τα τρία γουρουνάκια (2011)
- Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι (2011)
- Η Κοκκινοσκουφίτσα (2011)
- Η Χιονάτη (2011)
- Χάνσελ και Γκρέτελ (2010)
- Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι (2009)
- Τα ωραιότερα παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2008)
- Η μικρή γοργόνα και άλλα αγαπημένα παραμύθια (2008)
- Η Ωραία Κοιμωμένη και 9 ακόμη παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2008)
- Η Ραπουνζέλ. Η βασίλισσα των βατράχων (2007)
- Τα ωραιότερα κλασικά παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2007)
- Τα ωραιότερα κλασικά παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2007)
- Ρουμπελστίλτσκιν (2007)
- Η καινούρια στολή του αυτοκράτορα. Η συναυλία των ζώων (2007)
- Η Ωραία Κοιμωμένη. Τα δώρα των νάνων (2007)
- Ραπουνζέλ (2007)
- Τα ωραιότερα κλασικά παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2007)
- Τα ωραιότερα κλασικά παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2007)
- Η μαγεία των Χριστουγέννων (2007)
- Οι δώδεκα πριγκίπισσες που όλο χόρευαν (2007)
- Έξι αγαπημένα παραμύθια (2006)
- Χιονάτη (2006)
- Η Ωραία Κοιμωμένη (2006)
- Τα τρία γουρουνάκια (2006)
- Χριστουγεννιάτικα παραμύθια (2006)
- Τα πιο αγαπημένα παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2006)
- Τα ξωτικά και ο παπουτσής (2006)
- Τα τρία φτερά (2005)
- Οι μουσικοί της Βρέμης (2005)
- Ο βάτραχος που έγινε πρίγκιπας. Ο ψαράς και η άπληστη γυναίκα του. Ο λύκος και τα εφτά κατσικάκια (2005)
- Τα παραμύθια της ζωής μας (2005)
- Ραπουνζέλ. Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι. Ρουμπελστίλτσκιν (2005)
- Χιονάτη (2005)
- Η συναυλία των ζώων (2005)
- Ο λύκος και τα εφτά κατσικάκια (2005)
- Ο παπουτσής και οι καλικάντζαροι (2005)
- Τα τρία γουρουνάκια (2005)
- Η κόρη και το λιοντάρι (2004)
- Η κυρία του χιονιού (2004)
- Μαγικά παραμύθια (2003)
- Χρωματίζω τα τρία γουρουνάκια (2003)
- Η Ροδούλα και η Χιονούλα (2003)
- Ο παπουτσής και τα ξωτικά (2003)
- Η Χιονάτη (2003)
- Οι δώδεκα πριγκίπισσες που χόρευαν (2003)
- Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ και άλλα (2003)
- Αγαπημένα παραμύθια (2002)
- Η Πεντάμορφη και το τέρας (2002)
- Στη χώρα των παραμυθιών (2002)
- Κλασικά παραμύθια (2002)
- Τα τρία γουρουνάκια (2002)
- Ο πρίγκιπας βάτραχος (2001)
- Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι (2001)
- Χάνσελ και Γκρέτελ (2001)
- Τα ωραιότερα παραμύθια (2001)
- Η Κοκκινοσκουφίτσα (2000)
- Ρουμπελστίλτσκιν (2000)
- Ο γενναίος ραφτάκος (2000)
- Ο λύκος και τα επτά κατσικάκια (2000)
- Ο παπουτσής και οι νάνοι (2000)
- Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι (2000)
- Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι (1999)
- Η Κοκκινοσκουφίτσα (1999)
- Τα επτά κοράκια (1999)
- Ο λύκος και τα εφτά κατσικάκια (1999)
- Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι (1998)
- Οι έξι υπηρέτες (1997)
- Νεράιδες, μάγισσες και ξωτικά (1997)
- Ο γενναίος ραφτάκος (1997)
- Οι τραγουδιστές της Βρέμης (1997)
- Οι μουσικοί της Βρέμης (1997)
- Τα παραμύθια των Γκριμ (1997)
- Τα αγαπημένα μου παραμύθια 1 (1996)
- Τα ωραιότερα παραμύθια (1996)
- Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ (1996)
- Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ (1995)
- Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ (1995)
- Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι (1993)
- Οι τρεις κλώστρες (1993)
- Ο παπουτσής και οι νάνοι (1993)
- Η Σταχτοπούτα (1993)
- Ο λύκος και τα εφτά κατσικάκια (1993)
- Χάνσελ και Γκρέτελ (1993)
- Ο Κοντορεβιθούλης (1993)
- Παραμύθια των αδελφών Γκριμ (1992)
- Τα επτά κατσικάκια (1991)
- Χάνσελ και Γκρέτελ (1990)
- Ωραίες παιδικές ιστορίες (1988)
- Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι και άλλα παραμύθια (1988)
- Οι δώδεκα πριγκίπισσες που χόρευαν (1988)
- Διαλεχτά παραμύθια (1987)
- Ο λύκος και τα επτά κατσικάκια ()
- Η Πεντάμορφη και το τέρας ()
- Τα τρία γουρουνάκια ()
- Η συναυλία των ζώων ()
- Η Πεντάμορφη και το τέρας. Ο λύκος και τα επτά κατσικάκια ()
- Το σοκολατένιο σπίτι ()
- Το σοκολατένιο σπίτι ()
- Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι ()
- Η Χιονάτη ()
- Το γαϊδουρόδερμα ()
- Ο παπουτσής και τα ξωτικά ()
- Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ ()
- Τα αγαπημένα μου παραμυθοτράγουδα 4 ()
- Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ ()